İlçenin, tarih öncesi insan yaşantısına dair kesin delil ve kalıntılar bulunmamasına rağmen, sahip olduğu coğrafi konumu ve tabiatı itibariyle ilkçağlardan itibaren insan yaşamına ve yerleşmesine uygun bir yöre olarak karşımıza çıkmaktadır.  

Gölyaka ve çevresinin geçirmiş olduğu tarihi evreler olarak;  Gölyaka’yı içine alan toprakların ilk sahipleri Proto Hititleri’dir. M.Ö. 5000 yıllarında Anadolu Trakyası olarak bahsedilen bu topraklarda bir çok yerleşim merkezi oluşturmuşlardır. Bitinya olarak adlandırılan Bursa, İzmit ve Bolu toprakları arasında kalan Bölgenin Hititlerce M.Ö. 1800-2000 tarihleri arasında iskan edildiği, Hititlerin zayıflamasıyla birlikte M.Ö. l200’lerde Firiklerin, M.Ö. 7 nci yüzyıldan itibaren Lidyalıların egemenliğine girdiği ve bundan sonra sırasıyla Romalılar ve Bizans İmparatorluklarının topraklarına katıldığı sanılmaktadır.

Büyük Selçuklular tarafından batıya doğru sevk dilen göçebe Türk Boyları ll. yy.da Marmara ve Ege kıyılarına yayılmasıyla l078’li yıllarda da Bolu ve civarına ilk Türkmen yerleşimleri olmuş ve buralara yerleşerek hayata geçmişlerse de Haçlı Seferleri sırasında bölge tekrar Bizans egemenliğine girmiş ancak l320 ‘li yıllara kadar süren Türkleşme hareketleri sonunda l337’de Orhan Bey’in İzmit’i almasıyla Bölgede güçlü bir Osmanlı hakimiyeti ile karşılaşılmış ve l5 nci yüzyılda Yıldırım Beyazıt zamanında tüm kuzeybatı Anadolu Osmanlı egemenliğine girmiştir.

Birinci Dünya savaşı öncesi ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğunca kaybedilen Osmanlı otoritesinin sarsıldığı bölgelerden ve l877 – l878 Türk-Rus Savaşının ardından Bolu ve civarına özellikle Bölgeye Kafkasya’dan, Doğu Karadeniz Bölgesinden, Balkanlardan, Akdeniz Bölgesinden, Kuzey Irak’tan 5 ana grupta büyük göçler olmuştur.

İlçe İmamlar Köyü iken l955 yılında Düzce’ye bağlı nahiye olmuş ve l962 yılında, yakınında bulunan gölden dolayı adı Gölyaka olarak değiştirilmiştir. Gölyaka Düzce İlçesine bağlı bucak merkezi iken l987 yılında çıkarılan 3392 sayılı Yasa ile o tarihte bulunan l9 köyü ile birlikte Bolu İline bağlı Gölyaka İlçesi olmuş ve l988 yılının Temmuz ayından itibaren resmen faaliyete geçmiştir.

Ancak Düzce’nin l999 yılı içinde Bolu İlinden ayrılarak l90 Sayılı Kanunda yapılan değişik ile Bakanlar Kurulunun Kararı ile 03 Aralık l999 müstakil İl olmasıyla Gölyaka İlçesi de Bolu İlinden ayrılarak Düzce İline bağlanmıştır.